Dag 4
De dag kon nauwelijks mooier beginnen! Ik was weer vroeg wakker en om 7 uur zat ik in de auto om op weg te gaan naar Vardø. Ik zag best een beetje op tegen de rit, gezien mijn vorige ervaring naar het eiland, maar de weersvoorspellingen waren gunstig, dus daar hield ik me maar aan vast. En gelukkig bleek de voorspelling te kloppen. De hele weg werd ik vergezeld door de zon en kon ik eindelijk zien waar ik 2 dagen ervoor nou eigenlijk gereden had. Vooral veel sneeuw, zo het bleek, en veel uitgestrektheid. Na een uur bereikte ik de tunnel en zag ik Vardø in de verte liggen.
Toen ik op het eiland aankwam, ben ik direct de andere kant opgegaan als waar ik de keer ervoor geweest was. Tormod had aangegeven dat vanaf de schuilhut van Biotope op Steilnes de kans groot was Koningseiders te kunnen zien. Ondanks dat ik in de goede hoek, de zuidwest kant, van het eiland zat, heb ik de schuilhut nooit gevonden. Natuurlijk lag het hele eiland onder een dik pak sneeuw, waardoor ik wegen en paden niet makkelijk kon vinden. Ik ben toen maar gestopt bij een bijzonder uitziend bouwwerk: een soort grote zwarte vierkante glazen doos en ernaast een lange gang op palen. Toen ik later weer terug was in het hotel, vertelde de eigenaresse dat het een monument was ter herdenking van de heksenjacht die zo’n 350 jaar geleden zich hier had afgespeeld en in Vardø extreem werd uitgeoefend.
Om goed uitzicht over het water te krijgen, ben ik afgedaald naar het zwarte kiezelstrand en heb deze een stuk richting het noorden afgelopen. Vanaf dit strand had ik een goed zicht over de Bussesundet, waar Tormod van aangegeven had dat de Koningseiders zich zouden kunnen bevinden. En al vrij snel vond ik inderdaad een groepje Koningseiders! Helaas op grote afstand, maar ik had ze gevonden. Snel ben ik foto’s gaan maken, maar de deining en de grote afstand maakte dit niet makkelijk. Ook bleek bij thuiskomst dat de foto’s wat blurry waren, wat, denk ik, te maken had met de zon die volop scheen en daarmee de lucht en het water verwarmde waardoor de lucht onscherp werd. De grote afstand versterkte dit effect nog meer. Ondanks dat was ik blij ze gevonden te hebben en na nog wat foto’s van een Paarse Strandloper, ben ik weer terug naar de auto gegaan om opzoek te gaan naar het kantoor van Biotope. Ik zat goed en wel in de auto toen ik ineens een Sneeuwgorsje zag. Snel de camera in het open raam, op de spiegel van de auto gelegd en kon ik hem fotograferen. Tot mijn grote geluk, bleken er nog verschillende te zitten en hadden ze af en toe de neiging een beetje mijn kant op te komen terwijl ze de grond afzochten naar voedsel. Er zaten al mannetjes bij die een beetje hun voorjaarspluimage droegen, wat ik helemaal leuk vond omdat ze bij ons eigenlijk alleen in hun winterkleuren te zien zijn. Na de nodige foto’s kon ik dan eindelijk gaan. Een oudere Noorse heer wees me de weg (Tormod had het adres naar de hoteleigenaresse ’t en zij weer door naar mij, maar ik kreeg de straat niet gevonden) en even later stond ik in het kantoor van Biotope. Na een kort, gezellig gesprek met de nodige tips (met name dat ik eind Mei/begin Juni zeker nog een keer moet komen…) ben ik snel naar de haven gereden, naar het Vardø Hotel waar je kaartjes voor de boot kon kopen, en ben ik snel naar de aanlegplaats gelopen waar een korte instructievideo getoond werd over de oversteek met de boot en het verblijf op Hornøya. Toen konden we aan boord gaan en vertrokken we onder een stralende zon naar het eiland.
Onderweg, de tocht duurde een kleine 10 minuten, vloog er een groep Koningseiders voorbij maar moest ik deze jammerlijk voorbij laten gaan. Dichter bij het eiland zwommen enorme hoeveelheden Zeekoeten op het water welke in een enorme vlucht opstegen toen de boot dichterbij kwam. Zelden heb ik zulke aantallen vogels bij elkaar gezien! De landing, bij een schuilhut van Biotope, was nog tricky door de hoge golven, maar we kwamen allemaal droog aan land en het serieuze vogelen kon beginnen. Zoals je kunt verwachten op een vogeleiland, was er een kakofonie aan geluid en een redelijk doordringende geur… Ook hier zaten enorme hoeveelheden Zeekoeten en ook was mijn favoriete Meeuw aanwezig: de Drieteenmeeuw. Een clubje van 4 Raven vloog rond en veroorzaakte de nodige consternatie opzoek naar eieren en ander voedsel. Ook zaten er verschillende Kuifaalscholvers wat ik altijd fascinerende dieren vind. Ze zijn wat kleiner dan hun grote neven, de Aalscholver, maar komen juist op deze eilanden en kusten voor onder veel hardere omstandigheden. Na de eerste tientallen foto’s gemaakt te hebben, zocht ik verder naar de Papegaaiduiker maar deze kon ik niet vinden. Een Spiegelglad paadje (ik schrijf het bewust met een hoofdletter omdat tientallen mensen de sneeuw vastgelopen hadden en het in een steile ijsbaan hadden veranderd) leidde verder omhoog en naar de achterkant van het eiland. Er gingen niet veel mensen heen, maar ik dacht dat de Papegaaiduikers daar misschien te vinden zouden zijn. Toen ik een hoek omkwam, bleek er nauwelijks meer sprake van een pad te zijn, alleen een voetspoor in de sneeuw van 1 persoon die me voor was gegaan langs een behoorlijk steile helling, en ik besloot dit toch te volgen. Het liep naar de vuurtoren bovenop het eiland en ik kreeg vanaf deze helling mooie uitzichten richting het oosten op onder andere Avløysa en Store Avløysa waarop ook Drieteenmeeuwen, Zeekoeten en Kuifaalscholvers te zien waren maar nog steeds geen Papegaaiduikers…
Na een behoorlijk inspannende wandeling, bereikte ik de vuurtoren (de inspanning werd natuurlijk onder andere veroorzaakt door de klim, maar niet in de laatste plaats doordat ik de hele weg mijn best moest doen niet naar beneden te glijden met al m’n spullen en alle gevolgen van dien…). Er zaten geen vogels op de top, maar de inspanningen werden ruimschoots vergoed door de prachtige vergezichten. Wat een weidsheid! Eén van de meest bijzondere dingen vond ik wel dat ik uit stond te kijken over de Barentszzee. Hier ligt de grond (water) voor één van Neerlands roemrijke ontdekkingsreizigersverhalen. Te denken dat Willem Barentsz hier zo’n 400 jaar geleden voorbij voer en strandde op een eiland dat vanaf hier niet eens zo gek ver ligt, en dat hij daarmee de weg heeft vrijgemaakt voor één van Neerlands slechtste films en veroorzaker is van een zeer lastig en raar te spellen naam voor een zee… Maar ik dwaal af.
Toen ik naar de noordwestkant van de top was gelopen, zag ik weer enorme aantallen vogels op zee en zij vlogen allemaal naar de kliffen aan de westkant van het eiland. Toen ik de inkomende vogels goed ging bekijken, bleken er redelijk wat soorten te vliegen. Alken en Zeekoeten, maar ook Raven, Kuifaalscholvers, Drieteenmeeuwen, Zilvermeeuwen en: Papegaaiduikers! Ze zaten er dus wel. Ik heb me nog een tijdje beziggehouden met het vastleggen van vliegbeelden en heb toen de afdaling weer ingezet. Toen ik na de klauterpartij de hoek weer omging, zag ik al mijn mede Hornøya bezoekers druk bezig de tientallen Papegaaiduikers op de foto te zetten. Daar was dus iedereen en daar waren dus deze vreselijk leuke vogels. Omdat ik de nodige tijd verloren had, ben ik direct weer druk in de weer gegaan en heb een groot aantal Papegaaiduikers in verschillende poses vastgelegd.
Ook heb ik mooie beelden kunnen maken van Zeekoeten, Alken en Kuifaalscholvers. Helaas kon ik geen Kortbekzeekoet tussen al deze duizenden Zeekoeten vinden, waar ik vooraf wel een beetje op gehoopt had. Een rondcirkelende Zeearend maakte dat gemis meer dan goed. Waarschijnlijk was het een 2de jaars exemplaar dat zijn lunch aan het zoeken was. Omdat we beperkt waren doordat we, volkomen terecht, alleen op het paadje mochten blijven en je daardoor na enige tijd een beetje dezelfde plaatjes aan het maken bent, ben ik me weer bezig gaan houden met het vastleggen van vliegende vogels. Ik had daarvoor speciaal voor dit moment een lens van een collega geleend (nog enorm bedankt daarvoor!). Zij heeft een 100-400mm lens waarmee je een wijdere kijkhoek hebt en daarmee vogels dus sneller kunt “vangen”. Ik moest er even inkomen, maar toen bleek al snel dat het werkte zoals ik hoopte en kreeg prachtige vliegbeelden.
Hornøya: Vogeleiland!
Door de enorm harde noordoosten wind konden de grote aantallen vogels, die vanuit het zuiden kwamen, niet heel hard vliegen voordat ze op de kliffen landden. Hierdoor was ik in de gelegenheid met name Zeekoeten in vlucht vast te leggen en kon daarvoor regelmatig ook de grote lens gebruiken, zodat ik allerlei verschillende beelden kon maken. Vertrekkende Papegaaiduikers lukten ook aardig omdat ze voor de start alleen hun vleugels maar uitsloegen en zo iets boven de rotsen kwamen te zweven. Toen ik eenmaal weer in Nederland de foto’s ging bewerken en intensiever bekijken voor deze site, bleek ik wel een Kortbekzeekoet vastgelegd te hebben! In een opname waarop ik gefocust dacht te hebben op gewone Zeekoeten, vloog onderin de hoek een Zeekoet met een duidelijk witte streep van de snavel tot de wang. Dit is eigenlijk hét belangrijkste kenmerk van deze Koet en daarmee kan ik hem bijschrijven op mijn alsmaar langer wordende lijst!
Ik had aangegeven dat ik om 15 uur weer terug wilde met de boot. Toen de boot van 14 uur aanlegde om de mensen van dat uur op te pikken had ik een klein beetje spijt… Het leek of het nóg harder was gaan waaien en deze wind had weer eens een sneeuwstorm meegebracht. Maar nu zat ik zonder enige beschutting op een eiland en ik vroeg me af of dat de meest gunstige situatie was… Het lukte door de enorme wind niet om af te dalen naar de schuilhut van Biotope. Het pad was veel te glad, ik was zwaar beladen en de wind deed me m’n evenwicht verliezen, dus ben ik maar gaan zitten met de rug naar de wind gekeerd en heb de bui afgewacht. Het duurde ongeveer 20 minuten en ik ben toen op mijn knieën het pad een stuk afgegaan. Ik was dan ook blij dat ik eindelijk bij de schuilhut kwam en dat de boot een klein half uur later er ook weer was.
Eenmaal weer op Vardø, heb ik een snel rondje haven gedaan. Misschien waren de Koningseiders wel de haven ingezwommen, wat ze kennelijk wel eens doen… Helaas. Vandaag was dat niet het geval, maar wel zwom er een “raft” Eiders in de monding van de haven. Het blijkt dat Eiders, willekeurig welke, tijdens de winter enorme groepen vormen op zee om zich te beschermen tegen de elementen. In het boek van Biotope wordt beschreven dat deze groepen uit honderden of zelfs duizenden exemplaren kunnen bestaan en zwemmen zo dicht bij elkaar dat de verschillende exemplaren niet meer te onderscheiden zijn en je ze dus eigenlijk niet kunt tellen. In het Engels noemt men dit een “raft” vertaald “vlot” wat een zeer toepasselijke naam lijkt. Zo veel waren er hier niet. Dit was een minivlotje van 19 dieren en waterdicht leek het vlot niet… Ik heb nog even verder gezocht naar andere soorten, waarbij ik eindelijk de kraan vond met het symbool van Biotope erop, maar vond geen vogels meer en vanwege de volgende bui ben ik weer naar de auto gegaan. Toch baalde ik best een beetje van het feit dat ik de Koningseiders niet beter in beeld had gekregen. Natuurlijk vond ik het gaaf ze gezien te hebben en min of meer zelf gevonden te hebben, maar toch: het was voorlopig mijn laatste kans en ik had het gevoel deze helemaal te moeten benutten. Ik ben toen richting het kantoor van Biotope gereden welke aan het Østervågen ligt en waarin ook verschillende Eiders gezien worden. Ik kwam uiteindelijk op de meest zuidelijke punt en heb vandaar de zee, het Bussesundet, afgezocht en na enige tijd vond ik ze weer! Er zwommen weer enkele groepen Eiders, maar één ervan bestond uit Koningseiders. De fotografie-omstandigheden leken nu iets gunstiger, al werd het licht al behoorlijk minder, maar daardoor was de lucht minder “blurry” en kreeg ik betere plaatjes dan deze ochtend. Ik kon zelfs nog een voorbijvliegend exemplaar vastleggen en toen was het mooi geweest.
Ik ben de tunnel weer ingereden en het vaste land opgegaan. Ik hoopte op gunstiger omstandigheden dan de eerste keer dat ik deze route reed, maar de voortekenen leken niet zo gunstig. En het kwam ook uit. Weer ontstellend harde wind met enorme sneeuwbuien maakten de rit, op z’n zachtst gezegd, onplezierig. Van tijd tot tijd zag ik helemaal niets en ben ik zelfs zachtjes in een sneeuwmuur gereden. Ik stond muurvast en terwijl ik buiten de auto bezig was mijn veiligheidshesje aan te doen, om maar proberen een beetje zichtbaar te worden, stopten er 2 tegenliggers om me te helpen. Niet helemaal zeker hoe het te doen stonden we de zaak te bekijken en stopte er zo’n enorme sneeuwschuivervrachtwagen. De man die me als eerste wilde helpen, sprak even met de chauffeur en vertelde dat deze me eruit zou trekken. Daarna moest ik hem maar volgen om iets op weg te komen. Hij zei wel dat hij een eindje verderop moest draaien, maar dat nog iets verder de omstandigheden beter zouden worden. Zo gezegd, zo gedaan. Het eerste stuk stapvoets rijdend ben ik weer verder gegaan en na enige tijd kreeg ik inderdaad weer zicht en nog wat verder kon de overdaad aan adrenaline weer afgevoerd worden. Dit waren toch niet de fijnste omstandigheden om in te rijden geweest…
Ik was blij dat ik enige tijd later weer in het hotel was. De eigenaars hadden wat eten over en zo heb ik heerlijk kunnen genieten van rendierstoofschotel, wat erg lekker was, en gezellig gezelschap. Weer hebben we een hele tijd uitgebreid gepraat, onder andere over de geschiedenis van Vadsø en Vardø (heksenjacht) en over het feit dat mijn gids van gisteren een bericht had geschreven over een excursie welke hij deze dag gedaan had in de haven van Vadsø en daarbij van heel dichtbij Koningseiders had waargenomen… Als ik de volgende ochtend op tijd opstond kon ik nog makkelijk even naar de haven, voordat ik de terugweg naar Kirkenes weer moest aanvangen…
